مانیتورینگ سرور چیست؟
به طور کلی، مانیتورینگ عملی برای مشاهده وضعیت یک سیستم است. ابزارهای مانیتورینگ مانند یک پزشک که علائم حیاتی بیمار را بررسی میکند، داده‌های مربوط به عملکرد و منابع سیستم را جمع‌آوری و ارزیابی میکنند. با استفاده از این ابزارها میتوانید مشکلات سیستم خود را به سرعت شناسایی و رفع کنید. مشکلاتی که ممکن است روز‌ها یا حتی ماه ها از دید شما پنهان بماند، ابزارهای مانیتورینگ میتوانند آنها را به‌سرعت شناسایی کنند.
امروزه سازمان های بزرگ به زیرساخت های فناوری اطلاعات خود بسیار وابسته هستند، در نتیجه بروز اختلال در این زیرساخت ها باعث ایجاد مشکلات پر هزینه خواهد شد. بنابراین وجود ابزار مانیتورینگ سرور، که باعث نظارت بر سیستم های داخلی و ابری میشود، در شناسایی مشکلات امنیتی و عملیاتی بسیار ضروری است.
معانی مختلفی برای مانیتورینگ سرور یا نظارت بر سرور وجود دارد اما به بیان ساده، منظور ردیابی، اندازه گیری یا مشاهده سیستماتیک عملیات های موجود بر روی سرور است. هر نوع فعالیتی که در سرور در حال انجام باشد، بررسی میشود. هدف از این کار، استفاده از داده های جمع آوری شده برای بررسی سلامت و وضعیت سرور و اطمینان پیدا کردن از عملکرد مطلوب آن است.
انواع مانیتورینگ سرور چیست؟
Availability/Up time Monitoring
مهم‌ترین معیار نظارت بر سرور است و اگر سرور غیرقابل دسترس باشد، سرور را ردیابی میکند تا مطمئن شود که به درستی کار میکند و به درخواست های ارسال شده به سرور پاسخ میدهد.
Performance Monitoring
پیگیری زمان های Up time بسیار مهم است و مهم است که کاربران شما بتوانند هر زمان که نیاز است به سرورهای شما دسترسی پیدا کنند. با این حال، زمان Up time و در دسترس بودن حداقل نظارت بر سرور است.
نظارت بر عملکرد به شما امکان میدهد تمام موضوعات مورد بحث را پیگیری کنید. ارزیابی عملکرد تضمین میکند که برنامه ها به سرعت شروع به کار میکنند و همانطور که انتظار میرود به درخواست های کاربر پاسخ میدهند.
Resource Monitoring
سرور یک جزء واحد نیست و از چندین بخش تشکیل شده است. نظارت بر سرور باید بر روی عملکرد این اجزا متمرکز شود. هارد دیسک، رم و پردازنده سه جزء اصلی یک سرور هستند.
نظارت موثر بر منابع بخش مهمی از هر زیرساخت فناوری اطلاعات است. میتوانید دما و ولتاژ سرورهای خود را کنترل کنید تا ببینید که چگونه کار میکنند. اما نظارت موثر بر منابع فراتر از این دو مورد است، و همچنین شامل استفاده از فضای دیسک، استفاده از حافظه، CPU، پهنای باند شبکه و موارد دیگر میشود.
Error Monitoring
خطاها اجتناب ناپذیر هستند. چه به دلیل وارد کردن داده های نامعتبر توسط کاربران باشد، چه برنامه هایی که داده ها را در پایگاه های داده ذخیره نمیکنند یا تداخل بین سیستم های متعدد، خطا رخ میدهد. با این حال، باید نگران افزایش ناگهانی تعداد خطاها باشید. سیستم های مانیتورینگ خطا در صورت انحراف فراوانی یا نوع خطاها از الگوی معمول، مدیران را مطلع خواهند کرد.
Log Monitoring
گزارش های سرور میتوانند اطلاعات ارزشمندی در مورد آنچه در سرورهای شما اتفاق می افتد ارائه دهند، و گزارش‌های برنامه کاربردی میتوانند به شناسایی مشکلات برنامه‌های در حال اجرا بر روی سرورهای شما کمک کنند. نظارت بر این نوع گزارش‌ها میتواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا اتفاق وحشتناکی در یکی از سرورهای شما رخ داده است یا خیر.
برای بهترین نتایج، فایل های گزارش باید در مرکز ذخیره شوند. این امر روند ثبت را سرعت میبخشد زیرا نرم افزار نیازی به دسترسی از راه دور به فایل گزارش ندارد.
Database Monitoring
نظارت بر پایگاه داده، ردیابی معیارهای عملکرد مهمی است که بینشی در مورد عملکرد پایگاه داده شما ارائه میدهد. این معیارها شامل زمان پاسخ، در دسترس بودن، توان عملیاتی و استفاده از حافظه است. ردیابی این معیارها در طول زمان به شما امکان میدهد روندها و الگوهایی را شناسایی کنید که به شما کمک میکند تصمیم بگیرید چه تغییراتی در سیستم خود ایجاد کنید.
یک استراتژی خوب نظارت بر پایگاه داده شامل جمع‌آوری داده‌ها از منابع مختلف، از جمله گزارش ها، مدیریت رویداد ها و ابزارهای شخص ثالث است. این به شما امکان میدهد هر چیزی را که در محیط شما اتفاق می‌افتد تجزیه و تحلیل کنید.
Security Monitoring
انواع نظارتی که ما تاکنون در مورد آنها صحبت کرده‌ایم به مسائلی مربوط می‌شوند که به طور ناخواسته رخ میدهند. با این حال، برخی از مشکلات سیستم ناشی از اقدامات عمدی کاربران، بدافزار یا اشخاص ثالث است که ممکن است داده ها، سیستم ها یا کسب و کار شما را در معرض خطر قرار دهد.
راه حل پیش فرض برای مسائل امنیتی سرور، نصب یک برنامه ضد بدافزار است. با این حال، ضد بدافزار به تنهایی از سرور شما در برابر تهدیدات مخرب محافظت نمی کند. یک برنامه خوب نظارت بر امنیت نه تنها بدافزار را شناسایی میکند، بلکه فعالیت‌های غیرمعمول سیستم و کاربر را نیز زیر نظر خواهد داشت.
نرم افزار مانیتورینگ سرور چیست؟
برای بررسی عملکرد سرور و نحوه استفاده از منابع آن، به نرم افزار مانیتورینگ سرور نیاز دارید. این نرم‌افزارها با بررسی عملکرد و نحوه جمع‌آوری و آنالیز معیارهای مختلف، روی عملکرد کلی سرور نظارت میکنند. داده‌های به دست‌آمده از این نرم‌افزارها نشان میدهد که آیا برنامه‌ها به خوبی اجرا شده و سرور منابع کافی برای اجراهای فرایند های اساسی خود را در اختیار دارد یا خیر. در روند بررسی و مانیتورینگ سرور، اجزای کلیدی آن شامل CPU، دیسک، رم، شبکه و … بررسی میشود. بررسی معیارهای مختلف در هریک از این منابع، به‌صورت زیر است:
- بررسی میزان مصرف CPU
- بررسی حافظه استفاده شده
- فضای ذخیره‌سازی
- شبکه
مانیتورینگ سرور لینوکس چیست؟
شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که به منظور ردیابی و مشاهده سیستماتیک عملیات های انجام شده روی سرور لینوکس و نظارت بر وضعیت سرور برای پیشگیری اختلالات احتمالی انجام میشود. در فرآیند مانیتورینگ سرور لینوکس، پارامترهای مختلفی مورد بررسی و نظارت قرار میگیرد از جمله: وضعیت شبکه و امنیت و وضعیت منابعی چون حافظه، پردازنده و رم و در صورت مشاهده هر گونه خطا یا مشکلی در هر یک از موارد ذکر شده باید اقدامات لازم صورت بگیرد.
چرا مانیتورینگ سرور لینوکس مفید است؟
مانیتورینگ سرور لینوکس درمقایسه با ویندوز مزایای بیشتری دارد؛ از جمله:
- هزینه نگه‌داری از سرور لینوکس ارزان‌تر از سرور ویندوز است.
- لینوکس هسته امن‌تری دارد؛ درنتیجه، سیستم‌عامل‌های مبتنی‌بر آن هم امن هستند.
نرم افزارهای مانیتورینگ سرور لینوکس
برنامه Zabbix
برنامهی زابیکس که یک برنامه منبع باز یا Open-Source است، روشی مناسب برای مانیتورینگ هرنوع سرور، شبکه، ابر، برنامه و حتی دیتابیس است. شما میتوانید از این برنامه برای مانیتورینگ سرور لینوکس خودتان بهره ببرید و معیارهای عملکردی مانند مصرف پردازنده، شبکه، پهنای باند و فضای موجود دیسک را دریافت کنید.
از مزایای زابیکس میتوان به ردپای کوچک، پشتیبانی از شناسایی و اتصال خودکار سرور لینوکس با سرور زابیکس اشاره کرد. همچنین وجود یک جامعه‌ی کاربری بزرگ و آنلاین به شما این امکان را میدهد تا هرمشکل و پرسشی که داشتید را در لحظه بپرسید و جواب بگیرید. پیکربندی و مراحل آغازین پیچیده از معایب این نرم‌افزار هستند. همچنین Zabbix به یک سرور دیتابیس برای ذخیره‌ی پیکربندی‌ها نیازمند است.
Prometheus and Grafana
با استفاده از برنامه‌های Prometheus و Grafana، شما میتوانید سرور لینوکس خود را رصد کنید. این دو برنامه به‌شکل منبع باز بوده و رایگان هستند. برنامه Prometheus اطلاعات سخت‌افزاری و سیستم‌عامل سرور را در بازه‌های زمانی متوالی ذخیره میکند و برنامه Grafana این اطلاعات را به‌شکل مناسب‌تری نمایش میدهد. شما از طریق داشبورد برنامه Prometheus میتوانید به‌راحتی به برنامه Grafana متصل شوید.
برای استفاده کامل از این ابزار، باید یک Node Exporter را نصب کنید تا اطلاعات مرتبط با سخت‌افزار را جمع‌آوری کرده و در اختیار Prometheus برای پردازش قرار دهد. از مزایای این ابزار میتوان مدل‌سازی چندبعدی دیتا را نام برد که برای سرورهای لینوکس توزیع‌شده مناسب است. همچنین پشتیبانی از شناسایی خودکار سرورهای لینوکس و نیاز اندک به منابع زیرساختی از دیگر مزایای این برنامه است. توجه داشته باشید که این برنامه قابلیت مقیاس‌بندی خودکار ندارد و همچنین برای برخورداری از داشبورد و ظاهر مناسب باید برنامهی Grafana را هم راه‌اندازی کنید.
Nagios Core
برنامه دیگری که به شکل Open-source برای نظارت به سرورهای لینوکسی وجود دارد، Nagios Coreاست که میتواند به وسیله افزونه‌های سفارشی، کاربرد های بیشتری هم پیدا کند. این برنامه از راه دور، افزونه های متفاوتی را روی سرور لینوکس شما اجرا میکند که به شما اطلاعات مهمی درباره سیستم‌عامل، وضعیت پردازشی، CPU، رم، میزان پینگ و فضای استفاده شده دیسک میدهد.
این برنامه تاریخچه ای از گزارش‌ها و لاگ های قبلی را در اختیار شما میگذارد تا بتوانید در شرایط مختلف بهترین تصمیم را با توجه به گذشته سیستم بگیرید. همچنین شما میتوانید هشدارهایی را به شکل ایمیل یا پیامک برای مشکلات ممکن، پیکربندی کنید که اگر دسترسی سریع به سرور نداشتید، کنترل شما از دست نرود و امکان Debug کردن فراهم باشد.
این برنامه میتواند به شکل خودکار سرورها یا برنامه‌هایی که به مشکل خورده‌اند را راه‌اندازی کند وهم‌چنین برای ارتقا سرور لینوکس، از برنامه‌ریزی ظرفیتی پشتیبانی میکند. بد نیست بدانید که Nagios Core به شکل بومی روی سیستم‌های لینوکسی اجرا میشود. هرچند این برنامه امکان کشف خودکار را برای میزبان و سرویس‌ها ارائه نمیکند و همچنین تنظیم دستی افزونه‌ی NRPE در سرور لینوکس مدنظر کمی پیچیده است.
Elastic Stack
برنامهی Elastic Stack از برنامه‌های شناخته‌شده در زمینه نظارت بر عملکرد لینوکس است. این برنامه یک نرم‌افزار چند منظوره است که از این بخش ها تشکیل شده است، در این برنامه Elasticsearch برای جست‌وجوی متن‌کامل یا Full-text ، Logstash برای جمع کردن گزارش‌ها و لاگ‌ها، Kibana برای تصویرسازی به وسیله گراف‌ها و نمودارها و Beats برای گردآوری معیارهای سبک است.
شما میتوانید همه امکانات این برنامه را با نصب برنامهی Metricbeat که نوعی Elastic Beat است، داشته باشید. با نصب این برنامه و پیکربندی آن روی جمع‌آوری داده‌ها به شکل متناوب، میتوانید اطلاعات کاملی از سرور لینوکسی خود روی Elastic Stack داشته باشید.
این برنامه از یکپارچگی فایل‌ها و داده‌های بازبینی‌شده به‌وسیله‌ی Auditbeat پشتیبانی میکند. همچنین با استفاده از آن، به‌شکل خودکار امکان نظارت بر ترافیک شبکه به وسیله‌ی Packetbeat فعال میشود. این برنامه از جامعه‌ی کاربری بزرگی برخوردار است که میتواند در مواقع حساس به شما کمک کند.
از معایب Elastic Stack باید به پیچیدگی راه‌اندازی اولیه‌ی آن اشاره کرد که برای سیستم‌هایی با اجزای پشته‌ی چندگانه میتواند هزینه‌بر باشد.
برنامه Datadog
برنامه دیگری که میتوانید برای مانیتورینگ سرورهای لینوکس استفاده کنید، برنامه Datadog نام دارد. دیتاداگ یک برنامهی SaaS است که با سیستم‌های لینوکسی و یونیکسی سازگار است. شما میتوانید روی سرور لینوکسی خود، برنامه واسطه Datadog را نصب کنید. این برنامه به شکل خودکار داده‌های استاندارد عملکرد سرور را جمع‌آوری و به اکانت Datadog شما ارسال میکند. به این شکل میتوانید دسترسی لحظه به لحظه به وضعیت سرور خود داشته باشید.
برای آنالیز و مانیتورینگ داده‌های سرور لینوکس شما، برنامه Datadog داشبوردهای تعاملی متنوعی دارد. همچنین میتوانید هشدارهای خودکار سرور را برای آستانه عملکرد، تخلف‌ها یا ناهنجاری‌های سیستماتیک تنظیم کنید. همچنین از ارسال اعلان از طریق ایمیل، اسلک، webhooks و PagerDuty پشتیبانی میکند.
از مزایای Datadog میتوان به امکان نظارت بر سلسله‌پردازش‌ها یا Process Trees نام برد. همچنین این برنامه امکان تشخیص کمبود رم و خطاهای سیستمی را دارد و میتواند تهدیدهای امنیتی را هم در پردازش‌های سیستمی شناسایی کند. به یاد داشته باشید که کار اولیه با این برنامه ممکن است کمی گیج‌کننده به نظر برسد و نصب و راه‌اندازی اولیه میتواند کمی وقت‌گیر باشد.
در مانیتورینگ سرور لینوکس چه مشکلاتی وجود دارد؟
اگر قصد دارید سرورهای لینوکس را مانیتورینگ کنید، باید با مشکلات موجود در پیش روی این کار آشنا باشید. برخی از این مشکلات عبارت‌اند:
- منابعی که بیش از حد یا کمتر استفاده شده اند، تا زمانی‌که دستوری برای شناسایی استفاده از آنها اجرا نشود، نظارت نمیشوند.
- اجرای آنالیز برای یافتن دلایل ریشه‌ای، مانند پیدا‌کردن سوزن در انبار کاه سخت است.
- اکثر فروشندگان ابزارهای مانیتورینگ را بدون پشتیبانی لینوکس طراحی میکنند.
توسعه بهتر در مانیتورینگ سرور لینوکس
برای توسعه بهتر در مانیتورینگ سرور لینوکس، میتوانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
پیکربندی مناسب نرم‌افزارهای مانیتورینگ
برای داشتن نتایج دقیق و قابل اطمینان از مانیتورینگ سرور لینوکس، باید نرم‌افزار های مانیتورینگ را به درستی پیکربندی کنید. برای مثال، میتوانید پارامترهای مورد نظر را در فایل پیکربندی مانیتورینگ وارد کنید تا به شما دقیق‌ترین نتایج را در خروجی بدهد.
استفاده از نمودارها و گزارش‌های جامع
با استفاده از نمودارها و گزارش‌های جامع، میتوانید عملکرد سرور و فرآیندهای مختلف را به صورت گرافیکی مشاهده کنید و از عملکرد بهتر سیستم بهره‌مند شوید.
نظارت بر ترافیک شبکه
با نظارت بر ترافیک شبکه، میتوانید از سرعت انتقال داده‌ها، پهنای باند و قابلیت اطمینان شبکه مطلع شوید و در صورت لزوم تصمیم‌گیری‌های مناسب برای بهبود عملکرد شبکه را اتخاذ کنید.
استفاده از الگوریتم‌های هوشمند
با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، میتوانید خطاها و مشکلات در سیستم را به صورت آنی شناسایی کرده و اقدام به رفع آنها کنید و بخشی از رویه‌های خودکار سیستم را بهینه‌سازی کنید.
آموزش کاربران
با آموزش کاربران در مورد نحوه استفاده از نرم‌افزارهای مانیتورینگ، میتوانید از اطلاعات دقیق‌تر و بهتری برای بهبود سیستم بهره‌مند شوید. در این راستا، میتوانید دوره های آموزشی برای کاربران تدارک دیده و به ارتقای شناخت آنها از سیستم و نرم‌افزار های مورد استفاده کمک کنید.
از دیگر مقالات و مطالب در این سایت دیدن کنید و حتما نظرات خودتونو با ما در میان بگذارید.