امنیت سرور مجازی ( vps ) یکی از مهم‌ترین عواملی است که هر مدیر سروری باید به آن توجه کند. سرورهای مجازی به دلیل دسترسی آسان و استفاده‌های متنوع، می‌توانند هدف حملات سایبری قرار بگیرند. در این پست، راهکارهای کاربردی و موثر برای افزایش امنیت سرور های مجازی را بررسی می‌کنیم.
استفاده از رمز عبورهای قوی و پیچیده
برای محافظت از سرور مجازی خود، اولین قدم استفاده از رمز عبورهای قوی است. رمز عبور باید شامل ترکیبی از حروف کوچک و بزرگ، اعداد و نمادها باشد. علاوه بر این، نباید از رمزهای ساده یا قابل حدس مانند “password123” استفاده کنید. حتماً به صورت دوره‌ای رمزهای خود را تغییر دهید تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
غیر فعال کردن ورود با نام کاربری “root”
نام کاربری “root” به طور پیش‌فرض دارای دسترسی کامل به سرور است و همین موضوع آن را به یک هدف جذاب برای هکرها تبدیل می‌کند. برای افزایش امنیت، ورود مستقیم با “root” را غیر فعال کنید و به جای آن یک کاربر با دسترسی محدود ایجاد کنید. سپس برای انجام کارهای مدیریتی از دستور sudo استفاده کنید.
فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)
احراز هویت دو مرحله‌ای یک لایه امنیتی اضافی است که هنگام ورود به سرور از شما درخواست می‌کند علاوه بر رمز عبور، یک کد تأیید نیز وارد کنید. این کد معمولاً توسط یک اپلیکیشن امنیتی مانند Google Authenticator تولید می‌شود. استفاده از 2FA می‌تواند مانع از ورود غیرمجاز حتی در صورت لو رفتن رمز عبور شود.
محدود کردن دسترسی به SSH
پورت پیش‌فرض SSH (پورت 22) یکی از متداول‌ترین نقاط ورودی هکرها است. تغییر پورت پیش‌فرض SSH به یک عدد دیگر می‌تواند سطح امنیت سرور شما را به شکل چشم‌گیری افزایش دهد. علاوه بر این، شما می‌توانید دسترسی به SSH را فقط به آی‌پی‌های مشخصی محدود کنید تا تنها کاربران مجاز بتوانند به سرور دسترسی داشته باشند.
برای تغییر پورت SSH:
sudo nano /etc/ssh/sshd_config
# سپس مقدار Port را به یک عدد دلخواه تغییر دهید.
استفاده از فایروال
فایروال (Firewall) یکی از مهم‌ترین ابزارهای امنیتی است که می‌تواند ترافیک ورودی و خروجی سرور را کنترل کند. با تنظیم یک فایروال مناسب، می‌توانید پورت‌های غیرضروری را مسدود و فقط به سرویس‌های خاص اجازه دسترسی دهید. از ابزارهای معروف برای تنظیم فایروال می‌توان به UFW و iptables اشاره کرد.
برای فعال‌سازی فایروال با UFW:
sudo ufw allow OpenSSH
sudo ufw enable
به‌روزرسانی منظم سیستم و نرم‌افزارها
سرور شما باید همواره با آخرین نسخه‌های نرم‌افزاری و پچ‌های امنیتی به‌روزرسانی شود. به‌روزرسانی‌ها معمولاً حاوی رفع اشکالات امنیتی و بهبودهای کارایی هستند که می‌توانند به طور قابل توجهی از سرور شما محافظت کنند. برای به‌روزرسانی سیستم عامل در لینوکس از دستور زیر استفاده کنید:
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
استفاده از SELinux یا AppArmor
SELinux و AppArmor دو ابزار امنیتی قوی هستند که می‌توانند دسترسی نرم‌افزارها به منابع سیستم را محدود کنند. با تنظیم صحیح این ابزارها، می‌توانید سطح دسترسی برنامه‌های مشکوک را کاهش دهید و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید.
پیکربندی و استفاده از IDS/IPS
سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) و سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (IPS) می‌توانند فعالیت‌های مشکوک و غیرعادی را روی سرور شما شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. ابزارهایی مانند Fail2ban به شما کمک می‌کنند تا به صورت خودکار آدرس‌های IP مشکوک را مسدود کنید و از حملات بروت فورس جلوگیری کنید.
نصب Fail2ban:
sudo apt install fail2ban
غیرفعال کردن سرویس‌های غیرضروری
هرچه تعداد سرویس‌های فعال روی سرور شما بیشتر باشد، احتمال بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌ها نیز بیشتر می‌شود. سرویس‌هایی که نیازی به آن‌ها ندارید را غیرفعال یا حذف کنید تا سطح حملات احتمالی کاهش یابد.
برای مشاهده لیست سرویس‌های فعال:
sudo systemctl list-units --type=service
پشتیبان‌گیری منظم از داده‌ها
پشتیبان‌گیری از اطلاعات سرور یکی از مهم‌ترین اقدامات امنیتی است. در صورت بروز حمله، خرابی یا حذف ناخواسته اطلاعات، با داشتن نسخه‌های پشتیبان می‌توانید به سرعت سیستم را بازیابی کنید. بهتر است پشتیبان‌ها را در یک مکان امن و خارج از سرور نگهداری کنید.
مانیتورینگ مستمر سرور
نظارت بر عملکرد سرور و ثبت لاگ‌های سیستم به شما این امکان را می‌دهد که مشکلات و فعالیت‌های مشکوک را به سرعت شناسایی کنید. با استفاده از ابزارهایی مانند Zabbix یا Prometheus می‌توانید وضعیت منابع سرور، ترافیک شبکه و لاگ‌ها را مانیتور کنید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، اقدامات لازم را انجام دهید.
استفاده از گواهینامه SSL
اگر سرور شما خدماتی از طریق وب ارائه می‌دهد، استفاده از SSL یکی از ملزومات امنیتی است. SSL ترافیک بین کاربران و سرور را رمزگذاری کرده و از دسترسی‌های غیرمجاز به داده‌های حساس جلوگیری می‌کند. شما می‌توانید با استفاده از ابزارهایی مانند Certbot به راحتی SSL رایگان نصب کنید.
نتیجه‌گیری
امنیت سرورهای مجازی یک موضوع چندلایه و پیچیده است که نیازمند اجرای مجموعه‌ای از راهکارها و ابزارهاست. با استفاده از رمز عبورهای قوی، به‌روزرسانی منظم سیستم، فعال‌سازی فایروال و دیگر راهکارهای امنیتی مطرح شده در این مقاله، می‌توانید به شکل قابل توجهی سطح امنیت سرور خود را افزایش دهید و از داده‌ها و منابع خود محافظت کنید.
با اجرای این راهکارها، احتمال نفوذ به سرور شما کاهش می‌یابد و امنیت سرویس‌های ارائه شده تضمین می‌شود.